Παρακάτω διαβάζουμε μία επιστολή "εκ των έσω" για το θέμα της αξιοπιστίας του ΙΒ στην Ελλάδα, η οποία δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, προτού προσθέσουμε και τα δικά μας σχόλια στο θέμα:
"Σχετικά με το άρθρο του κ. Λακασά της 26/2/2010, «Υπό... επιτήρηση λόγω διαρροής θεμάτων», καθώς και το ανυπόγραφο «Ταρίφα 300.000 ευρώ...», έχω να παρατηρήσω τα εξής.
Κατά πρώτον, πολύ σωστά παρατηρεί ο αρθρογράφος σας ότι τα νέα μέτρα δεν διασφαλίζουν το απόρρητο των εξετάσεων, καθώς η διαρροή θα μπορούσε να γίνει, όπως έγινε το 2008 και το 2009, από πηγή του εξωτερικού. Η περίπτωση να έγινε από τυπογραφείο της Σιγκαπούρης είναι πιθανή. Υπάρχουν και άλλες, ίσως πιο πιθανές. Η έλλειψη barcode στα διαρρεύσαντα θέματα είναι άνευ ουσίας, διότι κάποιος που θα τα προμηθευόταν σίγουρα θα μπορούσε να τα φωτοτυπήσει εξαφανίζοντας τα χαρακτηριστικά τους, προτού προβεί σε πώληση.
Οσον αφορά την εκπαιδευτική ποιότητα και αξία του προγράμματος ΙΒ, θεωρώ αυτή προφανή και πέραν πάσης αμφισβητήσεως, έχω όμως πολλές επιφυλάξεις γι’ αυτή όπως το πρόγραμμα εκτελείται από τα διάφορα σχολεία στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, ανέφερε το άρθρο ότι το ζητούμενο είναι η διασφάλιση του απορρήτου και της αξιοπιστίας των εξετάσεων. Συμφωνώ, αλλά προσθέτω ότι το τελικό ζητούμενο είναι η διασφάλιση της αξιοπιστίας των τελικών βαθμών των μαθημάτων, μια και το πρόγραμμα είναι, βάσει νόμου, ισότιμο του Γενικού Λυκείου. Και εξηγούμαι.
Οπως ίσως γνωρίζετε σε όλα τα μαθήματα του προγράμματος ΙΒ ο τελικός βαθμός κάθε μαθήματος είναι συνδυασμός μιας εξωτερικής αξιολόγησης (εξετάσεις) και μιας εσωτερικής αξιολόγησης (εργασίες). Ο συντελεστής της εσωτερικής αξιολόγησης διαφέρει ανά μάθημα και κυμαίνεται από 20% έως και 50%. Οι εργασίες αυτές είναι όντως πολύ υψηλού επιπέδου και ιδιαιτέρως απαιτητικές. Υποτίθεται ότι εκτελούνται από τους μαθητές, παραδίνονται για αξιολόγηση και βαθμολόγηση στους καθηγητές τους, και ακολούθως ο ΙΒΟ κάνει δειγματοληψία και αναβαθμολογεί τον πληθυσμό με στατιστική αναγωγή.
Στην Ελλάδα όμως παρατηρείται το εξόχως ενδιαφέρον φαινόμενο, οι εργασίες που παραδίνονται από πολλούς μαθητές (μάλλον την πλειοψηφία) να είναι αρίστου περιεχομένου και φυσικά να βαθμολογούνται με πολύ υψηλές βαθμολογίες. Οι βαθμοί αυτοί συνήθως είναι σε πλήρη αναντιστοιχία με τους βαθμούς των γραπτών εξετάσεων που ακολουθούν αργότερα. Είναι προφανές πως ο τελικός βαθμός του μαθήματος είναι σημαντικά υψηλότερος αυτού των γραπτών εξετάσεων.
Σε αυτό το σημείο θα συνεχίσω και εγώ με τον τρόπο που έκανε και ο αρθρογράφος σας. Θα μιλήσω για φήμες! Φήμες λοιπόν λένε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών του προγράμματος έχει ιδιαίτερη βοήθεια από τους επαγγελματίες καθηγητές του χώρου και όχι μόνο. Αυτοί, πλην της άλλης βοήθειας που παρέχουν στους πελάτες τους, συντελούν και στην εκτέλεση των εργασιών αυτών ή τις εκτελούν καθ’ ολοκληρίαν. Φυσικά κάτι τέτοιο είναι σε ευθεία αντίθεση προς τον κανονισμό λειτουργίας του προγράμματος (Handbook of Procedures, Section D), καθώς και του ελληνικού νόμου. Είναι προφανές ότι οι βαθμοί των μαθημάτων σε μια τέτοια περίπτωση είναι δολιευμένοι σε σημαντικό ποσοστό. Σαν απλό παράδειγμα δίνω το εξής. Υπάρχει μάθημα, ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτητικό, το οποίο στο τέλος, δηλαδή κοντά τώρα, απαιτεί την παράδοση μιας μεγάλης και δύσκολης εργασίας. Φήμες αναφέρουν ότι οι λίγοι μαθητές πού το παίρνουν συνήθως απευθύνονται σε επαγγελματίες του αντικειμένου και όχι σε καθηγητές ΙΒ που το διδάσκουν, μια και τους θεωρούν εν πολλοίς ανεπαρκείς(!) – και μάλλον σωστά! Οι ίδιες φήμες αναφέρουν ότι η αμοιβή για την εκτέλεση μιας τέτοιας εργασίας ανέρχεται στο ποσό των 700 - 1.000 ευρώ!
Πρόσφατα, συνάδελφος άλλου μαθήματος ήταν σε απόγνωση και αντιμετώπιζε τεράστιο ηθικό πρόβλημα, διότι οι περισσότεροι, χαμηλά επιδίδοντες μαθητές της, παρέδωσαν τέλειες εργασίες ενώ οι λίγοι καλοί και σκληρά εργαζόμενοι παρέδωσαν πολύ πιο μέτριες, αλλά σίγουρα και πολύ πιο κοντά στις δυνατότητες ενός δεκαεπτάχρονου παιδιού. Βλέπετε, σύμφωνα με τον κανονισμό ΙΒ, αν κάποιος καθηγητής ισχυριστεί λογοκλοπή ή υποπτευθεί ακαδημαϊκή ατιμία εις βάρος μαθητού, τότε καλείται να αποδείξει τους ισχυρισμούς του! Αντιλαμβάνεσθε τι αυτό σημαίνει στο περιβάλλον λειτουργίας των ελληνικών προγραμμάτων. Προσωπική μου άποψη είναι πως η κατάσταση αυτή είναι γνωστή σε όλους. Σε μαθητές και καθηγητές, οι οποίοι διατηρούν μια «δυναμική» ισορροπία κατά τα ελληνικά πρότυπα. Στο ΙΒΟ, από πρότερες αναφορές ανθρώπων, υψηλού ηθικού και ακαδημαϊκού επιπέδου, οι οποίοι υπηρέτησαν το πρόγραμμα στην Ελλάδα από τη θέση του συντονιστή και οι οποίοι είχαν πολλές φορές στο παρελθόν κάνει αναφορά για τις ελληνικές πρακτικές. Είχαν επίσης προειδοποιήσει για το πού μπορούσαν να οδηγήσουν αυτές οι πρακτικές σε συνδυασμό με την επιτηδευμένη κώφευση του Οργανισμού. Στο ΥΠΕΠΘ, τουλάχιστον από την εισαγγελική προανακριτική εξέταση του περασμένου καλοκαιριού. Και ίσως και σε άλλους υποτιθέμενους θεματοφύλακες της τάξης και ηθικής.
Κλείνοντας, αφήνω τους αναγνώστες να κρίνουν κατά πόσον οι φήμες στις οποίες εσείς αναφερθήκατε στο άρθρο σας αλλά και αυτές που εγώ ανέφερα παραπάνω, είναι όντως φήμες ή «φήμες». Εγώ πάντως, μετά 13 χρόνια υπηρεσίας μου στο χώρο έχω πολλές, μα πάρα πολλές αμφιβολίες για το υψηλό επίπεδο ποιοτικής λειτουργίας των ελληνικών ΙΒ.
Νικολαος Σταθακης / Καθηγητής ΙΒ Κολλεγίου Ψυχικού"
Το θέμα εδώ δεν είναι η αξιοπιστία του ΙΒ, αλλά η αξιοπιστία της Ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό γιατί κάθε θεσμός που αλλού στέκεται στο ύψος του, στην Ελλάδα διαβρώνεται και οι επιτήδειοι καταφέρνουν να ξεπερνούν τους περιορισμούς που υπό άλλες συνθήκες θα εξασφάλιζαν την αξιοκρατία.
Με τον ίδιο τρόπο βλέπουμε να ακυρώνεται κάθε έννοια αξιοκρατίας σε οποιεσδήποτε εξετάσεις γίνονται στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό είναι ότι και παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων και εκπαιδευτικών οργανισμών στην Ελλάδα, στα οποία υπήρχαν αυστηροί κανονισμοί και δικλείδες για την εξασφάλιση της αξιοκρατίας, είδαν τη γελοιοποίησή τους όταν η τήρησή τους αφέθηκε σε Έλληνες. Το αποτέλεσμα είναι κάτοχοι πτυχίων ξένων γλωσσών που δε γνωρίζουν ούτε βασικές φράσεις, ή κάτοχοι πιστοποίησης διαφόρων γνώσεων που κάποιος άλλος έδωσε εξετάσεις για αυτούς. Ή ακόμα και το φαινόμενο οι επιτηρητές να μοιράζουν σε όλους τους εξεταζόμενους τις σωστές απαντήσεις.
Και φυσικά η αγορά εργασιών δεν αποτελεί προνόμιο του ΙΒ, καθώς στα δημόσια πανεπιστήμια η αγορά πτυχιακών εργασιών αποτελεί μακρά παράδοση...
