Wednesday, March 2, 2011

Οι ΤΕ/ΔΕ στην εκπαίδευση

Όπως είχαμε υποσχεθεί, ανταποκρινόμενοι στο αυξημένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το ζήτημα των ΤΕ/ΔΕ που πρώτοι θέσαμε, θα αναλύσουμε την κατάσταση που επικρατεί τώρα και τις συνθήκες που οδήγησαν ως εδώ.

Η συνεχής τάση για ανωτατοποίηση που χαρακτήρισε τη μεταπολίτευση (ζήτημα που από μόνο του χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης), είχε ως συνέπεια και την αντίστοιχη "ανωτατοποίηση" της τεχνικής εκπαίδευσης. Μπορεί τα πρώτα θεμέλια του εκτρώματος που αποκαλείται "τεχνική εκπαίδευση" να τοποθετήθηκαν επί ΝΔ, όμως η ουσιαστική πολιτική που σήμερα πληρώνουμε ήταν δημιούργημα του ΠΑΣΟΚ και του τότε Υπουργού Παιδείας Απόστολου Κακλαμάνη.

Ο Κακλαμάνης, κινούμενος από προσωπικά συμπλέγματα, απαίτησε να γίνουν οι τεχνίτες εκπαιδευτικοί και οι εργάτες και τεχνίτες να βγαίνουν από το σχολείο, ώστε να εξασφαλίζουν ταυτόχρονα και το απολυτήριο του Λυκείου.

Το αν το μόρφωμα που θα δημιουργούσε θα ανταποκρινόταν στο ελάχιστο στις τυπικές έστω απαιτήσεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν τον απασχολούσε ιδιαίτερα. "Ο σκοπός είναι να μη γυρίζουν τα παιδιά στους δρόμους ενώ κάποια άλλα πηγαίνουν στο σχολείο" ήταν η μόνιμη επωδός του πρασινοφρουρού υπουργού. Με άλλα λόγια, ο σκοπός ήταν να μην αλητεύουν οι νεαροί κουμπούρες στο δρόμο, αλλά στο σχολείο. Το "τεχνικό σχολείο" δημιουργήθηκε από την αρχή με σκοπό να χαρίζει "πτυχία", και επιπλέον να εξασφαλίζει το διορισμό σε κάποιους.

Ποιοί ήταν αυτοί; Διάφοροι τεχνίτες και εργάτες, οι οποίοι με βασικό προσόν την πράσινη κάρτα ονομάστηκαν "εκπαιδευτικοί". Ακολούθησαν και αρκετοί απόφοιτοι ΚΑΤΕΕ (στη συνέχεια ΤΕΙ), και το τεχνικό σχολείο έλαβε σάρκα και οστά, προς μεγάλη χαρά του εμπνευστή του.

Το σύστημα αυτό είχε και άλλα οφέλη για κάποιους. Οι μαθητές με τη μεγαλύτερη βαθμολογία μπορούσαν να περάσουν σε κάποια σχολή χωρίς να χρειαστεί να διέλθουν από τη στενωπό των πανελληνίων/πανελλαδικών εξετάσεων. Αρκετοί ήταν τότε οι γόνοι εκπαιδευτικών που επωφελήθηκαν από το σύστημα αυτό, που στη συνέχεια έδωσε τη σκυτάλη στο αντίστοιχο σύστημα των νυκτερικών σχολείων.

Με το πέρασμα των χρόνων, αρκετές από τις παλαιότερες τεχνικές σχολές πέρασαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο καινούριο σύστημα, και αρκετοί εργαζόμενοι με σημαντική επαγγελματική προϋπηρεσία πέρασαν σε αυτό, ανάμεσα σε πολλούς ανάξιους που βρήκαν επαγγελματικό καταφύγιο παριστάνοντας τους "εκπαιδευτικούς".

Σημειώνεται πως με το σύστημα που δημιουργήθηκε ήταν επόμενο να υπάρχουν ΤΕ και ΔΕ, καθώς είναι ανεδαφικό να περιμένει κανείς πως θα έχει πτυχιούχους πανεπιστημίου να διδάσκουν κομμωτική ή υδραυλικά. Το επόμενο μεγάλο πρόβλημα προέκυψε από την ύπαρξη αυτών των ΤΕ/ΔΕ σε ένα συγκεκριμένο σχολικό περιβάλλον, το οποίο έχει σαφώς διαφορετικές απαιτήσεις και ιδιαιτερότητες από μία σχολή επαγγελματικής κατάρτισης έξω από το σχολικό σύστημα. Καθώς πολλοί από αυτούς τους ΤΕ/ΔΕ δεν ήταν σε θέση να ξεχωρίσουν τις δύο άκρες του μολυβιού, η αναγόρευσή τους σε εκπαιδευτικούς δημιούργησε ένα περιβάλλον που με την κινητικότητα των εκπαιδευτικών γενικής παιδείας κατέληξε σε σταδιακή διάχυση προς τα γενικά σχολεία.

Σίγουρα ανάμεσα σε αυτούς τους ΤΕ/ΔΕ υπήρξε και ένα ποσοστό ευσυνείδητων ανθρώπων που εργάστηκαν υποδειγματικά. Όμως αυτοί σε καμία περίπτωση δεν εκφράζουν το σύνολο των ΤΕ/ΔΕ.

Καθώς πλησιάζουμε στο σήμερα, ερχόμαστε σε ένα νέο πρόβλημα σχετικό με τους ΤΕ/ΔΕ:

Υποτίθεται ότι οι ΤΕ/ΔΕ διορίζονται για να συνεισφέρουν με την πρακτική τους γνώση. Το ερώτημα είναι για ποιά πρακτική και επαγγελματική γνώση μιλάμε, όταν, ειδικά κατά τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε να αποφοιτά κάποιος από ένα τεχνικό λύκειο και στη συνέχεια, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και την ίδια στιγμή, να διορίζεται ως εκπαιδευτικός! Τί πρόλαβε άραγε να μάθει ώστε την ίδια στιγμή, και πολλές φορές σε σκανδαλωδώς νεαρή ηλικία, να βαφτίζεται "εκπαιδευτικός" για να μεταλαμπαδεύσει την εμπειρία του στους συμμαθητές του;

Και ακόμα πιο προκλητικό είναι το γεγονός ότι σε όλες αυτές τις περιπτώσεις βρίσκουμε γόνους εκπαιδευτικών και εκκολαπτόμενα στελέχη κομμάτων.

Είναι αμφίβολο αν έστω κάποιος από τους ΤΕ/ΔΕ που διορίστηκαν τα τελευταία πέντε (τουλάχιστον) χρόνια δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία.


Υπάρχει το επιχείρημα πως αρκετοί από τους ΤΕ/ΔΕ στη συνέχεια έκαναν σπουδές και κάποιοι ακόμα και μεταπτυχιακά ή και διδακτορικά(!). Εκείνο όμως που συστηματικά αποκρύπτεται είναι πως και πάλι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτές οι σπουδές έγιναν χάρη στη διαπλοκή που τους έκανε ΤΕ/ΔΕ σε πρώτη βάση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι σε αυτές τις περιπτώσεις διακρίνουμε και αρκετούς με έντονη πολιτική και συνδικαλιστική δράση, ενώ είναι ιδιαίτερα μεγάλα τα ποσοστά των ΤΕ/ΔΕ που επιδιώκουν, και επιτυγχάνουν, αποσπάσεις σε θέσεις γραφείων, όπου και εξασφαλίζουν το καθησιό και το ραχάτι.


Όπως αναφέραμε, είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν ΤΕ/ΔΕ σε συγκεκριμένες ειδικότητες. Και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως αυτή των καθηγητών παραδοσιακών οργάνων, υπήρξε αδικία εις βάρος τους όταν τους έθεσαν στο στόχαστρο απόφοιτοι διαφόρων μουσικών τμημάτων. Το ερώτημα όμως είναι για ποιό λόγο εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να διορίζονται ΤΕ/ΔΕ με ειδικότητα Πληροφορικής ή Διοίκησης Επιχειρήσεων, τη στιγμή που υπάρχουν αμέτρητα τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ με το ίδιο αντικείμενο. Και βλέπουμε σε πολλά ΤΕΙ να εξασφαλίζουν την είσοδό τους, και στη συνέχεια και την έξοδό τους, μαθητές του μηδέν, οπότε τί συμπέρασμα μπορεί να βγει για τους "εκπαιδευτικούς" αυτούς που δεν πέρασαν ούτε σε ένα ΤΕΙ της συμφοράς;

Φυσικά μπορεί να μην έχουν άλλα προσόντα, έχουν όμως τα γονίδια που τους εξασφαλίζουν μία θέση στην εκπαίδευση, ώστε οι εκπαιδευτικοί να βολεύουν τα παιδιά τους ακόμα κι όταν αυτά είναι τελείως κουμπούρες.


Όπως βλέπουμε, το ζήτημα έχει πολλές προεκτάσεις: Ο Κακλαμάνης δημιούργησε μία καταστροφική κατάσταση, αδιαφορώντας για τις συνέπειες, η αθρόα είσοδος ακατάλληλων ατόμων στην εκπαίδευση έριξε το επίπεδο της εκπαίδευσης προς τέρψιν των αριστεριζόντων και του εμπνευστή του σχεδίου, και με την κατάσταση όπως έχει σήμερα οι εκπαιδευτικοί βρήκαν έναν τρόπο για να διορίζουν τα παιδιά τους όταν αυτά τελειώνουν το (τεχνικό) λύκειο.